علل پیروزی عملیات ثامن الائمه(ع)

علل پيروزي رزمندگان لشکر ۷۷ پياده در عمليات ثامن الائمه(ع):

۱- فرماندهي قوي و مدبرانه سرهنگ ستاد سید شهاب الدین جوادی بر لشکر؛
۲- وجود روحيه و ميل جنگجويي و اعتماد به نفس در رزمندگان لشكر ۷۷پیاده و نیروهای تحت امر كه به سبب وجود فضاي معنوي، ايمان و اعتقاد راسخ به جوهره دفاع از ارزش‌هاي ديني و ملي كه در اثر آموزه‌ها و عملكرد مسئولان اثر گذار لشکر ايجاد شده بود؛
۳- آموزش و مهارت رزم در عملیات تک شبانه و شرايط نامساعد جوي(هوای گرم خوزستان)؛
۴- تأكيد شديد بر رزم شبانه؛
۵- رعايت اصل غافلگيري؛
۶- حفظ اسرار عمليات و بهره‌برداري موفقيت‌آميز از پوشش و فريب تاكتيكي؛
۷- سرعت عمل؛
۸- طرح‌ريزي،اجرا، نظارت، کنترل و هدايت درست؛
۹- هماهنگي بسيار نزديك بين عناصر رزمايشي و عناصر آتش؛
۱۰- شناسايي بسیار خوب از مواضع و موانع دشمن؛
۱۱- داشتن آتش پشتيباني دقيق و پرحجم.توپخانه، هوانیروز، پدافند هوایی و نیروی هوایی
۱۲-رعایت اصول ۹گانه بطور کامل
تجزيه و تحليل عمليات:
سرهنگ ستاد سید شهاب الدین جوادی درسال اول و دوم دفاع مقدس و به‌ويژه در سمت فرماندهي لشكر ۷۷خراسان در بين كاركنان از محبوبيت و مقبوليت بسياري برخوردار و داراي جايگاه والايي بوده است، به‌طوري كه در ميان افراد نقش رهبري را داشته و اين امتياز ناشي از جاذبه شخصي وي بوده كه به علت شجاعت، فعاليت، توان جسماني بالا، روحيه رزمي عالي، حضور مداوم در ميان رزمندگان خط مقدم، احساسات وطن دوستانه و پاي بندي به ارزش‌ها و باورهاي ملي و ديني، آراستگي لباس و ظاهر و قدرت بيان او بوده است. ايشان با ايراد سخنراني‌هاي آتشين، مهيج و برانگيزاننده باعث تحسين و تكريم قاطبه افراد لشکر و نیروهای بسیجی مامور به لشکر بوده و با تدبير خوبي كه داشته نه فقط افراد داوطلب براي اين عمليات دشوار را شناسايي كرده، بلكه افراد به ظاهر بي‌انضباط، را با مديريت و رفتار خود به پاي عمل مي‌كشاند و با تشكيل تیپ های(۱،۲و۳) تکور ضربه اصلي را بر دشمن از سه محور اصلی و یک محور فرعی در دل تیپ۱ وارد و با استفاده از نیروهای سه تیپ در خط مقدم، مواضع دشمن را در هم شكسته و هدف های واگذاری به تیپ ها یکی پس دیگری را فتح مي‌نمايند!
محاسن و نقاط قوت نيروهاي عمل‌كننده:
روحيه تهاجمي:
كاركنان لشكر ۷۷و نیروهای تحت امر(تیپ۳۷ زرهی،گردان های تانک مامور از لشکر۹۲ و ۱۶زرهی، یگانهای ژاندارمری، تکاوران نیروی دریایی، سپاه پاسداران، نیروهای بسیجی و جهاد سازندگی) از روحيه تهاجمي بالايي كه از خصوصيات بارز يك سرباز مؤمن و مدافع ارزش‌ها ملی و مذهبی مي‌باشد، برخوردار بوده‌اند، درگیری نبردها سنگر به سنگر و تن به تن در اين عمليات مؤيد روحيه عالي و ايمان والاي ايثارگران لشكرو نیروهای تحت امر بوده است.
حضور فرماندهان در جلو:
استقرار قرارگاه‌هاي راهكنشي به ترتيب گردان، تيپ و لشكر در جلو و همچنين حضور فرماندهان در ميان نيروها و هدايت خوب عمليات و صدور دستورها و فرامين به موقع در دستيابي به اهداف راهكنشي و كسب پيروزي عامل مؤثري بوده است.
غافليگري و فريب راهكنشي:
استفاده از اصل غافلگيري،وحدت فرماندهی و رعايت تأمين از اصول مسلم جنگ و كسب پيروزي است. با توجه به آلوده بودن منطقه عمومي آبادان به وجود عناصر ستون پنجم و منافقين، با انجام حركات و مانورهاي فريبنده راهكنشي موجبات غافلگيري دشمن فراهم شد.زیرا بنا بود عملیات در هفنه دفاع مقدس در۳۱/۶/۱۳۶۰انجام شود، ولی فرمانده لشکر کمبود مهمات، تجهیزات و نیروی انسانی را بهانه نمود و با موافقت ستاد ارتش عملیات در ۵/۷/۶۰ انجام گرفت ، با توجه به اظهار نظر تعدادی از اسرای عراقی  با توجه فاش شدن عملیات توسط چند بسیجی اسیر شده تا ۴/۷/۶۰در آماده باش کامل بودند و سپس ،آماده باش لغو و نیروهای عراقی با لباس استراحت اسیر شدند.
نقش نيروهاي پرتلاش رزمنده:
هم‌زمان با آغاز درگيري يگان‌هاي خط‌شكن تيپ‌هاي يكم، دوم و سوم لشكربا سایر نیروهای مامور از سپاه پاسداران و نیروهای بسیجی، پيشروي به سمت پل حفار و مارد واقع در روی رودخانه کارون را شروع كرده و تعداد۳۰۰۰نفر از افراد دشمن را به هلاكت و مجروح مي‌رسانند. همچنين تیپ یکم به فرماندهی سرهنگ ستاد منو چهر امینیان همراه تیپ۳۷زرهی و ۴گردان از سپاه و نیروهای بسیج توانستند در روز۵/۷/۶۰ جاده آبادان –اهواز و آبادان ماهشهر را آزاد نمایند و تلفات و ضایعات قابل توجهی به تیپ۸ عراق وارد آورده و تعدادی از افراد آنان را به اسارت مي‌گيرند؛ به اين ترتيب با درگير كردن بخشي از نيروهاي دشمن، موفقيت تلاش های اصلي (تیپ۲ و تیپ۳)را تسهيل كردند.در همان روز تیپ۳ به فرماندهی سرهنگ ستاد مهدی فرمنش اهداف خود را تصرف و با تیپ۱ الحاق نمود و تیپ۲ با توجه به مقاومت شدید دشمن و وارد کردن نیروهای تازه نفس، متوقف شد، فرمانده لشکر به گردان های ۲۰۷ و ۲۵۶ تانک که در احتیاط لشکر بودند و بنا بود در طرح عبور از کارون از آنها استفاده کند،دستور داد سریعاً در منطقه تیپ ۲ وارد عمل شوند با وارد عمل شدن این دو گردان تیپ۲ هم صبح ۶/۷/۶۰ هدف خود را تامین نمود و عملاً شرق کارون پاکسازی و ماموریت لشکر با موفقیت کامل پایان یافت.
شناسايي و كسب اطلاعات:
انجام شناسايي و بررسي‌هاي مداوم و كسب اطلاعات ارزشمند از زمين و دشمن و اعزام و هدايت گشتي‌هاي شناسايي و هدايت تلاش‌هاي جمع‌آوري شده، به‌ويژه حضور ركن دوم تيپ ها و لشكر در خط مقدم و فعالیت هواپیماها و ایجاد معابر در سه محور توسط گردان۴۱۵مهدسی رزمی لشکر و بازجويي فوري و تخصصي از اسرا در جهت انهدام مواضع خمپاره‌اندازها ، توپخانه و محل‌هاي تمركز دشمن فوق‌العاده مفيد و مؤثر بوده است.

توپخانه صحرايي و پدافندهوایی:
ترديدي نيست كه توپخانه لشکري و توپخانه های مامور از گروه۱۱،۲۲،۳۳،۴۴و ۵۵ توپخانه در پيروزي عمليات نقش مؤثر و فوق‌العاده ارزنده داشته است. هماهنگي توپخانه با يگان‌هاي پياده و انتقال و بلند كردن آتش با توجه به شعاع عمل منطقه عمليات و خاموش كردن آتش توپخانه، خمپاره‌اندازهاي سنگين و ادوات زرهي دشمن و جلوگيري از آزادي عمل آنها؛ همچنين متواري ساختن بالگردها و هواپيماهاي او توسط آتش پدافند ضد هوايي از خصوصيات بارز و حماسه‌آفريني فرمانده و ديگر نيروهاي توپخانه لشکري و سایت های پدافند هوایی نیروی هوایی بوده است
كه آثار ادوات زرهي منهدم شده موجود در روي هدف‌هاي تصرف شده، گوياي اين واقعيت است.
مهندسي رزمي:
در جريان جنگ تحميلي برتري چشمگير يگان‌هاي مهندسي ارتش عراق بر يگان‌هاي خودي، به‌ويژه در ايجاد موانع و استحكامات محرز بوده و يگان‌هاي پیاده هميشه از كمبود تجهيزات مهندسي و عملكرد ضعيف يگان‌هاي مهندسي ناراضي بوده‌اند، اما در عمليات ثامن الائمه(ع) كه در محدوده شرق کارون سر پل دشمن به اجرا درآمد، عملكرد گردان ۴۱۵ مهندسي و جهاد سازندگی با حركات گام به گام بلدوزرها در كنار افراد پياده و فعاليت و تلاش آنان در زير آتش خمپاره‌انداز و گلوله توپخانه با جايگزين كردن فوري رانندگان مجروح شده توسط گردان مهندسي و جهاد و ايجاد استحكامات و احداث جاده دسترسي به مواضع متصرفي قابل تحسين بود.
هوانيروز:
پايگاه هوانيروز ماموربه لشکر با استقرار در ماهشهر و پس از شناسايي لازم و هماهنگي با قرارگاه لشكر ۷۷، آماده اجراي عمليات شده بود. پس از تصرف اهداف به وسيله رزمندگان زميني، هوانيروز با ۵ تيم آتش در پشتيباني از نيروهاي خودي و مقابله با پاتك‌هاي دشمن وارد عمل شد و با به آتش كشيدن ده‌ها دستگاه از ادوات زرهي و سنگرهاي اجتماعي دشمن، تلفات و خسارت زيادي بر آن¬ها وارد كرد. ترابري هوايي مجروحان و شهدا نيروهاي خودي به بيمارستان در كمترين زمان ممكن، آن هم در شرايط بد منطقه عمليات، آماد رساني (مهمات و آذوقه) گسترده و مداوم در طول انجام عمليات از جمله عملكردهاي هوانيروز در اين عمليات بوده است.
تعداد بالگردهاي شركت‌كننده در عمليات در مجموع ۲۷ فروندوسه فروند هواپیما به شرح زير بوده:
پایگاه رزمی کرمان گردان تک (-) و گردان هجومی (-) در پشتیبانی مستقیم شامل :
۸ فروند بالگرد تهاجمی کبرا، ۲ فروند بالگرد ۲۰۵، ۸ فروند بالگرد ۲۱۴، ۲ فروند بالگرد ۲۰۶، ۶ فروند بالگرد شنوک،۱ فروند بالگرد تهاجمی کبرا (از پایگاه مسجد سلیمان زیر امر)
پایگاه رزمی مسجد سلیمان گردان تک (-) و گردان هجومی (-) در احتیاط (کریم زاده،۱۳۸۸،۵۱)
پایگاه هوانیروز تهران (یگان هواپیمایی مهر آباد) در پشتیبانی :
هواپیمای جت فالکن یک فروند، هواپیمای فرند شیپ یک فروند، هواپیمای توربو کماندر یک فروندساعت پرواز انجام شده :۶۰۰ ساعت
تعداد مجروحين حمل شده :۱۸۴ نفر
تعداد نيروهاي رزمنده ترابري شده توسط بالگرد: ۲۸۷ نفر
مقدار بار (مهمات و تداركات) مورد نياز حمل شده: ۲۰ تن
انتخاب زمان مناسب به منظور غافلگير كردن دشمن:
برابر اخبار و اطلاعات دريافتي از اسراي عمليات عملیات ثامن الائمه(ع)، دشمن از ۳۱شهریورماه قبل از حمله، احتمال تك لشکر۷۷ را متصور مي‌دانست، فرمانده لشكر۳ زرهی عراق در روز ۴/۷/۶۰ به يگان‌هاي تابعه ابلاغ كرده بود كه از حالت آمادگي خارج و به وظايف محوله معمولي بپردازند كه به هر حال تصمیم منطقی و بموقع زمان دیگر برای عملیات توسط فرمانده لشکر۷۷ از عوامل مهم پيروزي و نقاط قوت عمليات بوده است.
تعويض به موقع يكان‌هاي درگير و پيش‌بيني احتياط‌هاي مناسب، از فرسودگي يگان‌هاي خط‌شكن جلوگيري كرده و مداومت نبرد را با نيروهاي تازه نفس بخصوص در منطقه تیپ۲ تضمين كرد و به‌ويژه در دفع پاتك‌هاي دشمن بسيار مؤثر و تعيين‌كننده بود.
ارتباط و مخابرات:
گروه ۰۱مخابرات ستاد مشترک وكاركنان دسته‌هاي ارتباط و مخابرات يگان‌هاي تك‌ور و گردان ۴۶۸ مخابرات لشکرتوانستند امكانات لازم را حاضر به كار كنند و با برقراري شبكه ارتباطي مطلوب بين پاسگاه‌هاي فرماندهي و يگان‌هاي عمل كننده(مانوري)، باعث شدند كه پيام‌ها و دستورها، بلادرنگ و به موقع ابلاغ و هدايت عمليات به بهترين صورت ممكن انجام شود.و همچنین پست های استراق سمع به موقع حرکات و تصمیم فرماندهان عراقی را به فرماندهان تیپ و لشکر اعلام می کردند.

نقش نیروی هوایی د ر عملیات ثامن‌الائمه (ع) :
نیروی هوایی نیز با تشکیل قرارگاه شبح ۲ و به‌کارگیری سه پایگاه همدان، دزفول و بوشهر و تعدادی از هواپیماهای اف-۴ و اف-۵ و سایر هواپیماها همچون اف-۱۴ و بوئینگ‌های سوخت رسان، هواپیماهای فرند شیپ و سی-۱۳۰ که در ترابری قبل و بعد از عملیات به خصوص در انتقال رزمندگان از نقاط مختلف کشور به منطقه و سپس انتقال فوری مجروحان و شهدا از منطقه حضوری موثر داشتند. تمامی خلبانان نیز توجیه شده بودند تا از طریق افسر رابط هوایی در هماهنگی و تعامل کامل با قرارگاه های تاکتیکی نیروی زمینی ارتش (لشکر ۷۷ پیاده خراسان) در ماهشهر و شادگان عمل نمایند (نمکی،۱۸۸)
لشکر سوم زرهی ارتش عراق از بمباران‌های هوایی پی در پی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در مناطق مارد، سلیمانیه و بهمنشیر که توسط خلبانان پایگاه ششم شکاری بوشهر انجام شده بود به ستوه آمده بود و هنوز نتوانسته بود در برابر تاکتیک بمباران‌های هوایی که از ارتفاع بالا انجام می‌شد چاره‌ای بیاندیشد. در روزهای پایانی مرداد ماه سال ۱۳۶۰ فرمانده لشکر۷۷ نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران برای تضعیف روحیه دشمن تقاضای آتش هوایی داشت که قرار شد این عملیات هوایی روزانه انجام شود و مهمتر از آن درخواست‌های پوشش هوایی بود که با استقرار هواپیماهای جنگنده «اف-۱۴» در منطقه، درست بر بالای سرافراد و سنگرهای نیروهای رزمنده خودی پرواز می‌کردند و هواپیماهای دشمن در طول عملیاتی که لشکر۷۷ و نیروهای سپاه پاسداران از خردادماه سال ۶۰ تا آغاز عملیات «ثامن‌الأئمه» انجام داد هرگز نتوانست بمباران دقیق و مؤثری علیه نفرات و ادوات لشکر ۷۷ انجام دهد.
خلبانان پایگاه سوم شکاری که برای پشیبانی از دستور رزمی «شبح-۲» به صورت مأمور به پایگاه هوایی دزفول آمده بودند با تعداد ۴ فروند هواپیمای «اف-۴ئی» وارد عملیات شده و به منطقه «مارد» حمله‌ور شدند و با ۱۱۳۳۲ پوند مهمات جنگی، نیروهای تیپ ششم زرهی ارتش عراق را بمباران کردند و دقایقی بعد خلبانان پایگاه ششم شکاری بوشهر با چهار فروند هواپیمای «فانتوم-۲» به نیروهای تیپ هشتم زرهی ارتش عراق در جنوب سلیمانیه تاختند و ۱۳۱۲۰ پوند مهمات بر دشمن فرو ریختند.
تیپ ۴۴ پیاده و تیپ ۸ پیاده مکانیزه ارتش عراق در برابر یورش تیپ یکم، تیپ ۲ و تیپ ۳ پیاده از لشکر ۷۷ نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران دفاع می‌کردند و در حالی که نیاز شدید به پشتیبانی هوایی هواپیماهای عراقی داشتند اما به علت وجود هواپیماهای «اف-۱۴» مجهز به موشک‌های فنیکس در حال پرواز برفراز منطقه نبرد، هواپیماهای جنگنده بمب‌افکن عراقی نمی‌توانستند خود را به مرکز منطقه نبرد یعنی آسمان «مارد» و «دارخوین» برسانند. آنها فقظ تا آبادان می‌آمدند و بمب‌هایشان را رها می‌کردند و باز می‌گشتند. اگر چه آبادان خسارت زیادی در این روز دید اما نیروهای لشکر ۷۷ توانستند بدون تلفات ناشی از بمباران‌های هوایی به پیشروی خود ادامه دهند.
بر عکس نیروی هوایی عراق، خلبانان جنگنده بمب‌افکن پایگاه ششم شکاری بوشهر و پایگاه چهارم دزفول در زیر پوشش هوایی هواپیماهای جنگنده رهگیر «اف-۱۴» با سرعت به مرکز منطقه عملیات نفوذ می‌کردند و با دقت هر چه تمامتر بمب‌های خود را علیه نیروهای لشکر سوم زرهی ارتش عراق فرو می‌ریختند.
روز پنجم مهر ماه، خلبانان پایگاه ششم شکاری با ۴ فروند هواپیمای جنگنده بمب‌افکن «فانتوم-۲» به «مارد» حمله‌ور گردیدند و باز هم به درخواست دسک ماهشهر ۱۳۱۲۰ پوند مهمات بر نیروهای لشکر سوم زرهی ارتش عراق در مختصات جغرافیایی ۳۰ درجه و ۲۰ دقیقه شمالی و ۴۸ درجه و ۱۱ دقیقه شرقی، ۳۰ درجه و ۴۵ دقیقه شمالی و ۴۸ درجه و ۳۰ دقیقه شرقی، ۳۰ درجه و ۲۰ دقیقه شمالی و ۴۸ درجه و ۱۷ دقیقه شرقی و ۳۰ درجه و ۲۰ دقیقه شمالی و ۴۸ درجه شرقی فرو ریختند، در حقیقت این اهداف، قرارگاه لشکر سوم زرهی ارتش عراق و ملحقات آن در غرب رود کارون و یکی از پل‌های مستقر بر کارون در منطقه «مارد » بود. این قرارگاه توسط گردان‌های تیپ ششم زرهی ارتش عراق مانند نگین انگشتری در بر گرفته شده بود و آتش توپخانه زمینی ارتش ایران به این نقطه راهی نداشت.
فعالیت‌های نهاجا در عملیات ثامن‌الأئمه:
زمان آغاز عملیات «شبح-۲» با شروع عملیات «ثامن‌الأئمه» تفاوت زیادی داشت، هنگامی که عملیات هوایی «شبح-۲» یعنی عملیات پشتیبانی هوایی از «ثامن‌الأئمه» در جریان بود خلاصه فعالیت‌های نهاجا به شرح زیر بوده است:
الف . مهمات هوایی مصرف شده در منطقه دارخوین و منطقه بستان و سوسنگرد ۵۶۸۵۴۸ پوند برابر با ۲۷۹ تن.
ب . شمار سورتی پرواز بمباران هوایی توسط هواپیماهای جنگنده بمب‌افکن «اف-۴یی» و «اف-۵یی» در عملیات آتش پشتیبانی هوایی ۱۵۰ سورتی.
ج . شمار سورتی پرواز مراقبت مسلحانه هوایی در عملیات دفاع هوایی توسط هواپیماهای «اف-۱۴» و هواپیماهای جنگنده رهگیر «اف-۵» و «اف-۴» ۷۵۳ سورتی.
د. شمار سورتی پرواز ترابری هوایی در خدمات پشتیبانی رزمی ۱۷۷۰ سورتی.
هـ . انهدام ۷ فروند هواپیمای جنگنده بمب‌افکن نیروی هوایی عراق که قصد بمباران نیروهای خودی را داشتند و همچنین یک فروند هلی‌کوپتر توسط موشک‌های هوا به هوای «فنیکس»
نقش نیروی دریایی د ر عملیات ثامن‌الائمه (ع) :
پایگاه دریایی بوشهر اقدام به اعزام ناوها جنگی جهت پشتیبانی از کشتی‌های ایران و انهدام شناورهای عراقی در منطقه مسئولیت پایگاه خرمشهر نمود، در بعد از ظهر همین روز یک ناوچه ایران مورد حمله عراقی‌ها قرار گرفت و مقابل جزیره مینو غرق شد و تعداد هشت نفر از خدمه آن به درجه رفیع شهادت نایل و یازده نفر نیز مجروح گردیدند. بدین ترتیب از روز ۳۰ شهریور ماه ۱۳۵۹ عملاً جنگ جدی شده بود.
از نکات مهم در عملیات ثامن‌الائمه (ع) طراحی منظم و انجام پیش بینی‌های مورد نیاز در تمام زمینه ها و به خصوص، حضور موثر هوا ناوهای نیروی دریایی ارتش در شکست حصر آبادان بود. در مقطع صدور فرمان امام (ره) مبنی بر این که حصر آبادان باید شکسته شود، اولین و تنها یگانی از ارتش که با توجه به شرایط جغرافیایی خور و رودخانه و وضعیت محاصره آبادان می‌توانست در صحنه عملیات حضور یابد هوا ناوهای نیروی دریایی ارتش بود، این یگان که به طور عملی از ۲۵ مهر ماه ۱۳۵۹ در بندر امام خمینی (ره) مستقر شده بود، از همان آغاز عملیات پشتیبانی نیروهای رزمنده، تخلیه ساکنان منطقه، تخلیه مجروحان، شهدا، اسرای عراقی، انتقال مهمات و تجهیزات جنگی را بر عهده گرفتند و به نحو مطلوب انجام دادند.
منطقه عملیات هوا ناوها علاوه بر این که در زیر آتش مستقیم توپخانه و تیربارهای سبک و سنگین دشمن قرار داشت، از نظر مسیر تردد در شب که درخورها و رودخانه ها انجام می‌شد، از پیچیدگی‌های ویژه ای برخوردار بود و هر هوا ناو باید به طور مستقیم دو سورتی از بندر امام (ره) به بندر چویبده و بر عکس با حدود ۱۲ ساعت پرواز در هر شب را انجام دهد.
حضور هوا ناو ها زمانی عملاً آغاز شد که تمامی راه های مواصلاتی آبادان قطع و شهر در محاصره نسبتاً کامل نیروهای عراقی قرار داشت و امکان هیچ گونه پشتیبانی شامل تقویت نیروهای رزمنده و آمادهای مختلف وجود نداشت. دشمن تا ایستگاه هفت پیش روی کرده و جاده آبادان ماهشهر قطع شده بود و دشمن توانسته بود وارد نخلستان آبادان در ساحل رودخانه بهمن شیر شود.
فعالیت هوا ناوها به گونه ای بود که پس از دو هفته تداوم عملیات، نیروهای مدافع شهر توانستند جانی بگیرند و پیش روی دشمن را متوقف کنند و به تدریج امکان فعالیت و به‌کارگیر سایر تجهیزات دریایی از قبیل بالگردها، لنج ها و دو به ها برای پشتیبانی از منطقه فراهم شود. نتیجه‌ی این عملیات و انجام ۹۰۰ ساعت شبانه درخورها و رودخانه های منطقه عملیات، در عمل محاصره آبادان شرکت و موجب شد وضعیت به‌کارگیری سایر وسایل پشتیبانی کننده از نیروهای رزمنده فراهم شود (سروری و جاودانی، جلد یکم،۴۱)
نقش یگانه های پشتیبانی خدمات رزمی:
اجراي هر طرح و فعاليتي، مستلزم پيش‌بيني و در نظر گرفتن منابع و امكانات اقتصادي است. بدون توجه به‌امكانات اقتصادي، انجام كوچكترين طرح و فعاليتي ممكن نيست.بنابراين ارتباط بسيار نزديكي بين فعاليت‌هاي يك جامعه و منابع در دسترس وجود دارد، حتي مي‌توان گفت كه اين دو تفكيك ناپذير هستند.
فعاليت‌هاي نظامي در زمان صلح و جنگ، از ديدگاه اقتصادي، نوعي فعاليت مُسرفانه محسوب مي‌شود. زيرا نيروهاي نظامي، به‌محض درگير شدن در جنگ نياز به تداركات دارند، ضمن اينكه بدون سرمايه‌گذاري‌هاي اوليه، از لحاظ نيروي انساني، آذوقه، تداركات و ابزارهاي گوناگون نمي‌توان به‌جنگ مبادرت كرد. بنابراين هر جنگي از يك لحاظ فعاليت اقتصادي است و با تراكم سرمايه، پول يا مواد آغاز مي‌شود و هر چه دامنه‌ي آن گسترش مي‌يابد و وسيع‌تر و علمي‌تر مي‌شود، امكانات اقتصادي و سرمايه‌گذاري بيشتري را مي‌طلبد. بنابراين جنگ، قبل از هر چيز، مشكلاتي را در زمينه تدارك مالي و تأمين هزينه يا حداقل درتوليد و ذخيره‌سازي مواد و اقلام مختلف به‌وجود مي‌آورد. ممكن است امكانات اقتصادي و فراهم كردن پشتيباني‌هاي لازم، خود بخود برنده‌ي جنگ نباشد، اما فقدان يا كمبود آن مي‌تواند موجب شكست شود، شرايط جغرافيايي، ابعاد زماني و مكاني جنگ و عكس‌العمل‌هاي يك دشمن قوي مي‌تواند در پشتيباني نيروها اخلال ايجاد نمايد يا اجراي آن را با مشكل روبرو سازد.
«آماد و پشتيباني؛ شامل کلیه اقداماتی است که نیروهای مسلح یک کشور را قادر می‌سازد تا به‌حیات خود ادامه داده و بطور مؤثر بجنگند.
همانگونه که برای انجام هر فعالیت و مأموریتی وجود یک سازمان ضرورت پیدا می‌کند، ساماندهی و هدایت امور آماد و پشتيباني نیز به‌سازمان‌های تخصصی و ویژه‌ای نیازمند است که هدف و مأموریت اصلی آنها پشتیبانی، کمک و حمایت از نیروهای رزمی و پشتیبانی رزمی در انجام مأموریت‌های آنها می‌باشد که در زمان صلح و جنگ و در تمام دقایق و ساعات شبانه روز باید بدون وقفه ادامه داشته باشد. »
مأموريت پشتيباني‌منطقه۲ عبارتست از پشتيباني خدمات رزمي براي لشكر۷۷خراسان و يگان‌هاي زیر امر و تحت کنترل توسط گردان‌هاي آماد و پشتیبانی، گردان مختلط ترابري، گردان جايگزيني، بيمارستان‌هاي متحرك جراحي و ثابت منطقه ای وآمادگاه های صحرايي اصفهان، ابیک ومشهد و کمک آماد گاه مراغه در تامین مایحتاج ضروری محلی می باشد.
این آماد گاه ها ، پشتيباني كليه طبقات آمادي، براي لشكر۷۷خراسان و يگان‌هاي زیر امر و تحت کنترل در منطقه فراهم مي‌نمايد.
یگان‌های که تجهیزات خود را از دست داده بودند از طریق آمادگاه جهت بازسازی و نوسازی اقلام عمده مخابراتی، خودرویی، سلاح و ش م ه به یگان‌های رزمی اختصاص و جهت بازسازی اقلام خسارت دیده که به کارخانجات تخلیه شده بود از آمادگاه قطعات یدکی مخابرات و الکترونیک و سلاح غیره دریافت و تأمین می‌شد. آمادگاه آبيك علاوه بر تدارك اقلام و تجهیزات به یگان‌های ارتش، ساير یگان‌ها از جمله سپاه پاسداران، ژاندارمري – نيروي دريايي را تدارك می‌نمود
وجود آمادگاهای صحرايي ۵۷۱ دزفول در منطقه جنوب مسير تداركات را كوتاه تر نموده بود و اقلام از آمادگاه آبيك به آمادگاه صحرايي اعزام و از آنجا نمايندگان واحدهاي مستقر در مناطق جهت دريافت تجهيزات مورد نياز خود را دريافت می‌نمودند
و بصورت شبانه روز تجهيزات نظامي از قبيل بی‌سیم، آشپزخانه هاي صحرايي، موتور برق ۵ كيلو وات ژاپني – ماشين رمز با پايه برقي – خودرو كمپرسي – موتور خودرو اورال- خودرو هاي جيپ توسن – جيپ كا ام ۴۱۰ مخصوص نصب بی‌سیم – توپ‌های ۱۵۵ ميليمتري كششي- موشك انداز كاتيوشا- خودرو كراز – خمپاره اندازهاي ۶۰- ۸۱-۱۲۰ ميليمتري- خودرو ايفا قايق روسي – جيپ كا ام فرماندهي مخصوص نصب بی‌سیم – كا ام آمبولانس – موشك انداز – جيپ كا ام ۱۰۶ حمل توپ – ماشين رمز كننده آزمايش – رمز كننده آنلاين تي ۴۵۰- مين ياب متكس ۱۲۲/۴ – پمپ‌های بنزين اوري مارول – آمبولانس – خودرو نیمه سنگین – موتور سكلت- وانتتويوتا – دوربين هاي ديد در شب و روز – مركز تلفن اس بي ۲۲ – تلفن‌هایتی آ ۳۱۲- و … انجام گرفت.
علاوه بر آن اقلام تدارك اقلام سنگري مانند گونی‌های كنفي و تورهاي استتار توليدي کارگاه گوني بافي و توربافي و البسه توليدي کارگاه خياطي مديريت كارگاهي توليدي (مدكا) از طريق آمادگاه به یگان‌ها تدارك می‌شد. همچنين واگذاري جيره غذايي یگان‌های ارتش از قبيل برنج- حبوبات – غلات- سبزي خشك از طريق آمادگاه به یگان‌ها تحويل می‌گردید.

نقش جهاد سازندگی در عملیات ثامن‌الائمه (ع) :
اقدامات مهم و اساسی جهاد سازندگی در عملیات ثامن الائمه(ع)
الف-ایجاد آتش بر روی رود کارون در حین عملیات
ب-احداث خاکریز دفاعی کناره کارون
ج-ابتکارات در زمینه مهندسی درکنار گردان مهندسی
د-احداث خاکریز به موازات جاده اهواز، آبادان
هـ-احداث یک جاده در زیر موقعیت جاده آسفالت اهواز، آبادان
و-احداث جاده وحدت با کمک گردان۴۱۵مهندسی رزمی لشکر۷۷پیاده خراسان
ز-طراحی عملیات مهندسی و شناسائی مسیر جاده
ح-تهیه امکانات و مصالح لازم جهت احداث جاده وحدت
ط-نقش مهندسی جهاد خراسان و فارس در احداث جاده وحدت
منابع فارسی:
۱- جوادی پور، محمد و دیگران ، هشت سال دفاع مقدس جلد سوم ، تهران:سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران ،۱۳۸۳
۲- سید یعقوب حسینی، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، اداره‌ی عقیدتی سیاسی آجا، جلد پنجم، صص۲ تا ۵
۳- کتاب ارتش در هشت سال دفاع مقدس جلد یکم و کتاب اطلاعات سرتیپ ذاکری
۴- ارتش در ۸ سال دفاع مقدس جلد دوم صفحه ۷۴، ۷۵ و ۷۶
۵- مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه، “خرمشهر در جنگ طولانی”، ص ۱۸۹ . “، صص ۲۶۳ تا ۲۶۵
۶- کتاب نقش ارتش در سال اول جلد سوم در منطقه عملیات غرب کشور، مروت آزادبخت
۷- سروری، روح الله و ابوالقاسم جاودانی، عملیات ثام الائمه (ع)، جلد یکم  و دوم، طرح ها و دستورات ، تهران :انتشارات عرشان ۱۳۸۳
۸- شاهین راد، فرض الله، گردان با همکاری هیئت معارف جنگ شهید سپهبد علی صیاد شیرازی ،۱۴۴ در نبرد آبادان، تهران –انتشارات ایران سبز ۱۳۸۷ ص ۴۱
۹- عسگری شاداب، حصر شکنان، سورع سبز،۱۳۹۲، ص ۱۶۸
۱۰- کتاب جهاد سازندگی –خراسان (عملیات ثامن الائمه(ع) )
۱۱- نبرد های شرق کارون مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران
۱۲- بررسی منطقه عملیات شماره ۱ لشکر ۷۷ پیاده خراسان- دارخوین

سرتیپ۲ستاد دکتر مروت آزادبخت

استفاد با ذکر منابع بلامانع است